Alles wat jij moet weten

Wat kun je verwachten?

  • Informatieve presentatie: We beginnen met een heldere uitleg over wat Bokashi is, hoe het werkt, en waarom het zoveel voordelen heeft voor je tuin. Je leert de basisprincipes van fermentatie en hoe je de perfecte Bokashi-hoop opzet.
  • Praktische ervaring: Na de presentatie gaan we samen aan de slag! Je leert stap voor stap hoe je je eigen Bokashi-hoop maakt, of je nu werkt met de hand of met behulp van een machine. Door zelf te doen, ervaar je hoe eenvoudig het proces is.
  • Opbrengst: Bij deelname aan de workshop met machine maak je ongeveer 1000 kg Bokashi, en zonder machine ongeveer 500 kg. Dit kan na 10 weken fermenteren in de tuin van de organiserende partij worden toegepast!

De belangrijkste voordelen van bokashi

Duurzame afvalvermindering

Bokashi stelt particulieren in staat om keukenafval op een effectieve manier te verminderen door het te fermenteren tot waardevolle compost. Hierdoor belandt minder organisch materiaal op de vuilnisbelt.

Een geweldige bodemverbeteraar

De resulterende Bokashi-compost is een krachtige bodemverbeteraar, vol met nutriënten en microbiële activiteit. Het verrijkt de grond, verbetert de bodemstructuur en bevordert een gezonde plantengroei.

Zonder geurtjes en ongedierte

In tegenstelling tot traditionele composthopen of bakken, produceert bokashi geen onaangename geuren. Het fermentatieproces vindt anaeroob (onder een zeil) plaats, waardoor geuroverlast en ongedierte worden geminimaliseerd.

Eenvoudig en snel in gebruik

Bokashi maakt milieuvriendelijk afvalbeheer gemakkelijk. Bokashi is eenvoudig in gebruik, neemt weinig ruimte in beslag en is geschikt voor zowel beginners als ervaren composteerders.

Een stappenplan

Hoe maak je bokashi op grote schaal?

Doorloop het opzetten van bokashi in zes eenvoudige stappen!

1

Benodigdheden verzamelen

We verzamelen de benodigde apparaten, namelijk een verkleiningsapparaat en een groot zeil. Ook zorgen we dat alle ingrediënten aanwezig zijn; groenafval, klei, kalk en effectieve micro-organismen (EM).

2

Het groenafval voorbereiden

We gebruiken een hakselaar of shredder om groot groenafval in kleine stukken te snijden en controleren of het vrij is van niet organische materialen zoals plastic en metaal.

3

Lagen maken

We gebruiken een techniek die je kunt vergelijken met het maken van lasagna; laag voor laag. We beginnen met een laag groenafval, om vervolgens water en een laag klei, kalk en EM toe te voegen. Dit geheel wordt aangedrukt met een wals om de lucht er uit te persen. Dit blijven we herhalen.

4

Afdekken

Het is belangrijk dat de bokashi in een anaërobe (zuurstofvrije) omgeving kan fermenteren. Daarom dekken we de bokashi-hoop secuur af met een zeil.

5

Fermentatie

Nu mogen de effectieve micro-organismen hun werk doen; we laten de hoop 10-12 weken fermenteren onder het zeil terwijl we af en toe controleren op lekkages en voortgang.

6

Toepassing als bodemverbeteraar

We verwerken de bokashi in de bovenste laag van de bodem met een ploeg of cultivator. Hier zal het dienen als voeding, vocht vasthouden en bodemleven stimuleren. We doen regelmatig een test om te controleren wat het resultaat is voor de bodemgezondheid en passen aan waar nodig.

Bokashi ook kleinschalig maken in je eigen keuken?

Veelgestelde vragen

  • Wat zijn de voordelen van het gebruik van Bokashi in de tuinbouw of bij het kweken van planten?

    Bijna alle soorten organisch afval kunnen worden gebruikt voor Bokashi, zoals keukenresten, groente- en fruitafval, koffiedik, en zelfs vlees- en zuivelproducten. Het is belangrijk om deze materialen in kleine stukjes te snijden om het fermentatieproces te bevorderen.

  • Wat is Bokashi en hoe verschilt het van traditioneel composteren?

    Eigenlijk kun je bokashi en compost niet met elkaar vergelijken als materiaal en wat het voor de bodem doet.

    De vergelijking hieronder  wordt gedaan op basis van het proces waarmee de producten gemaakt worden/ontstaan.

    Bokashi – Fermentatie Compost – Composteren
    koud composteren warm composteren
    zonder zuurstof met zuurstof
    < 40 °C tot 60-70 °C
    rijping verbranding
    behoud van massa massaverlies tot ±50%
    behoud energie (koud / > koolstof) energieverlies (warm / < koolstof)
    nagenoeg geen CO2- uitstoot veel CO2-uitstoot (± 2/3 deel)
    voedingsstoffen komen vrij schadelijke stoffen (methaan, ammoniak)
    stikstof blijft zitten

     

  • Is bokashi goedkoper dan kunstmest als plantenvoeding? (keukenemmer)

    Om te beginnen heb je een zak Bokashi-starter nodig, die €10 kost. Ook moet je eenmalig een keukenemmer aanschaffen. Met één zak Bokashi-starter kun je ongeveer 6 tot 8 emmers Bokashi maken. Een volle Bokashi-emmer kan ongeveer 5 m² grond bemesten.

    Kosten per vierkante meter: Reken je de kosten om 30 m² grond te bemesten, dan heb je ongeveer 6 emmers Bokashi nodig. De totale initiële kosten bedragen €10 voor de Bokashi-starter. De kosten per emmer, exclusief de starter, zijn dan minder dan €2 per 5 m², wat neerkomt op ongeveer €0,40 per m².

    Kosten van kunstmest: een zak koemestkorrels van de welkoop kost nu (2024) €1,25 per kilo. Daarmee kun je 4m2 bemesten. Dat betekent dat het bemesten met deze korrels ongeveer €0,31 per m2 kost.

    Verschil in opbrengst en resultaat: Bokashi verhoogt het organische materiaal in de bodem, stimuleert het bodemleven en helpt CO2 vast te leggen. Dit resulteert in een gezondere bodemstructuur, betere plantengroei en verhoogde weerstand tegen ziekten en plagen. Daarnaast zorgt het organische materiaal voor een betere waterretentie waardoor je minder water hoeft te geven en minder kans hebt op uitdroging van je planten.

  • Waarom bokashi in plaats van compost?
    Voordelen van bokashi ten opzichte van compost
    1. Sneller proces: bokashi fermenteert organisch materiaal in slechts enkele weken, terwijl composteren maanden kan duren.
    2. Minder massaverlies: bokashi behoudt meer massa en voedingsstoffen omdat het materiaal niet wordt afgebroken zoals bij composteren.
    3. Hogere koolstofconcentratie: bokashi levert een hoger koolstofgehalte aan de bodem, wat belangrijk is voor bodemvruchtbaarheid en koolstofopslag.
    4. Minder geur: bokashi produceert een milde, zoetzure geur, in tegenstelling tot de vaak onaangename geuren van composthopen.
    5. Geen draaiwerk nodig: bokashi vereist geen omdraaien of beluchten, wat arbeids- en tijdsintensief kan zijn bij composteren.
    6. Verwerkt breder scala aan materialen: bokashi kan meer soorten organisch afval verwerken, inclusief dierlijke producten en etensresten, wat bij composteren vaak problematisch is.
    7. Betere behoud van nutriënten: het fermentatieproces van bokashi zorgt ervoor dat nutriënten beter behouden blijven en niet verloren gaan door uitspoeling.
    8. Lokaal en direct gebruik: bokashi kan direct op de landbouwgrond worden toegepast, wat transport- en verwerkingskosten vermindert.
    9. Verbeterde bodemstructuur: bokashi verbetert de bodemstructuur en bevordert de microbiële activiteit in de bodem, wat de algemene gezondheid en vruchtbaarheid verbetert.
    10. Geschikt voor kleine en grote schalen: bokashi kan gemakkelijk worden toegepast op zowel kleine huishoudelijke schaal als op grote agrarische schaal.
    11. Geen weersafhankelijkheid: bokashi kan het hele jaar door worden geproduceerd, ongeacht de weersomstandigheden, terwijl composteren afhankelijk kan zijn van temperatuur en vochtigheid.
    12. Verlaagt onkruidproblemen: het fermentatieproces van bokashi vernietigt zaden van onkruid en ongewenste exoten, waardoor ze niet kunnen ontkiemen.
    13. Vermindering van pathogenen: bokashi vermindert de aanwezigheid van ziekteverwekkers in het organisch materiaal, wat de kans op plantenziektes verkleint.
    14. Minder ruimte vereist: bokashi vereist minder ruimte voor verwerking in vergelijking met composthopen.
    15. Bijdrage aan stikstofprobleemoplossing: bokashi helpt stikstof in de bodem te binden, heeft een betere koolstof-stikstof verhouding, verhoogt microbiële activiteit en vorming van gunstige schimmels (en verbetert daarmee de opname van stikstof door planten), zorgt voor meer waterretentie (en dus minder uitloop van stikstof naar grondwater)
  • Waarom is bokashi interessant voor particulieren?

    Bokashi biedt particulieren een eenvoudige manier om keuken- en tuinafval om te zetten in een voedzame bodemverbeteraar, waardoor hun tuin vruchtbaarder en gezonder wordt.

  • Wordt mijn bodem zuurder als ik bokashi toepas?

    Bij het toepassen van bokashi op je bodem kan er een tijdelijke verlaging van de pH-waarde optreden, wat betekent dat de bodem iets zuurder kan worden. Dit komt door het fermentatieproces van bokashi, dat melkzuur en andere organische zuren produceert. Echter, deze verandering is meestal van korte duur en de bodem pH stabiliseert na enige tijd.

    1. Tijdelijke verzuring: Tijdens het fermentatieproces van bokashi worden organische zuren geproduceerd, wat kan leiden tot een tijdelijke verlaging van de pH-waarde wanneer bokashi wordt toegevoegd aan de bodem. Deze verzuring is echter kortstondig.
    2. Neutralisatie door bodemprocessen: De bodem heeft een natuurlijk buffervermogen dat helpt om pH-veranderingen te neutraliseren. Micro-organismen in de bodem breken de organische zuren uit bokashi af, wat uiteindelijk leidt tot een neutralere pH-waarde.
    3. Langetermijneffecten: Op de lange termijn kan bokashi juist bijdragen aan een stabiele en gezonde bodem-pH. De verhoogde microbiële activiteit en het verbeterde organische stofgehalte kunnen helpen om de bodemstructuur en vruchtbaarheid te verbeteren zonder significante zuurgraadproblemen.
    4. Toepassing van kalk: Indien nodig, kunnen tuinders en boeren kalk toevoegen aan de bodem om eventuele pH-verlagingen te compenseren. Dit is echter meestal niet nodig bij een gebalanceerde toepassing van bokashi.

Wil jij samen sparren met Philippe?

Of je nou op zoek bent naar antwoorden op je vragen of wil je gewoon even sparren over wat ideeën, Philippe nodigt je uit om contact op te nemen via onderstaande gegevens. Samen aan de slag voor een gezonde bodem.

Neem contact op met Philippe