De groene revolutie

Waarom zoveel enthousiasme voor bokashi?

We brengen bokashi onder de aandacht omdat we geloven dat het een geweldige kans biedt om onze leefomgeving en voeding gezonder te maken. Een gezonde bodem onder een gezonde samenleving. De bodem is de basis van ons bestaan, zowel om op te leven als om van te eten. De bodem heeft meer organische stof nodig, en gelukkig hebben we in Nederland veel organisch materiaal beschikbaar. Dat wordt nu als afval gezien, maar is in veel gevallen in feite een prachtige grondstof. Het gaat daabij om berm- en slotenmaaisel, snoeiafval, GFT-afval en bladafval. Door deze groenstromen te fermenteren en als bokashi aan de bodem te geven dragen we bij aan duurzaam bodembeheer. Dit kan thuis met een bokashi-keukenemmer, in de tuin met een bokashihoop(je), maar ook op grote schaal in de landbouw.

De belangrijkste voordelen van bokashi

De kringloop sluiten

Bokashi stelt je in staat om groenstromen op een effectieve manier om te zetten en daarmee de afvalstroom substantieel te verminderen. Door dit lokaal te doen, in de zogenaamde kleine kringloop, wordt er minder afval afgevoerd en worden er bovendien minder transport kilometers gemaakt. Groenstromen komen zonder omweg bij de boer en worden gefermenteerd.

Een geweldige bodemverbeteraar

Dé belangrijkste stap in bodembeheer is het verhogen van de organische stof in die bodem. Dat kan met bokashi, vol met microbiële activiteit en voeding voor het bodemleven. Bokashi verbetert de bodemstructuur, het watervasthoudend vermogen van de bodem bevordert een gezonde plantengroei. Daarnaast draagt het direct bij aan een hogere biodiversiteit.

Eenvoudig en zonder geurtjes

Het opzetten van een bokashi hoop is niet moeilijk. Dat geldt eigenlijk zowel in de tuin als bij de boer. Na een of twee “rondes” heeft  men het vaak al in de vingers. Het fermentatieproces vindt plaats zonder zuurstof (anaeroob), waardoor er geen sprake is van geuroverlast of uitspoeling. In veel gevallen wegen de kosten op tegen een besparing op de afvoerkosten.

Relatief snel en toepasbaar binnen het seizoen

Keukenbokashi is al klaar na 2 à 3 weken fermenteren in de emmer. In de hoop heeft het fermentastieproces ongeveer 8 à 10 weken nodig. Vaak kan de bokashi dus al binnen het seizoen toegepast worden op het land. Vaak gebeurt dat uitrijden in het najaar of de winter, zodat het opvolgende groeiseizoen de voordelen al zichtbaar zijn.

Een stappenplan

Hoe maak je bokashi op grote schaal?

Doorloop het opzetten van bokashi in zes eenvoudige stappen!

1

Benodigdheden verzamelen

We verzamelen de benodigde apparaten, namelijk een verkleiningsapparaat en een groot zeil. Ook zorgen we dat alle ingrediënten aanwezig zijn; groenafval, klei, kalk en effectieve micro-organismen (EM).

2

Het groenafval voorbereiden

We gebruiken een hakselaar of shredder om groot groenafval in kleine stukken te snijden en controleren of het vrij is van niet organische materialen zoals plastic en metaal.

3

Lagen maken

We gebruiken een techniek die je kunt vergelijken met het maken van lasagna; laag voor laag. We beginnen met een laag groenafval, om vervolgens water en een laag klei, kalk en EM toe te voegen. Dit geheel wordt aangedrukt met een wals om de lucht er uit te persen. Dit blijven we herhalen.

4

Afdekken

Het is belangrijk dat de bokashi in een anaërobe (zuurstofvrije) omgeving kan fermenteren. Daarom dekken we de bokashi-hoop secuur af met een zeil.

5

Fermentatie

Nu mogen de effectieve micro-organismen hun werk doen; we laten de hoop 10-12 weken fermenteren onder het zeil terwijl we af en toe controleren op lekkages en voortgang.

6

Toepassing als bodemverbeteraar

We verwerken de bokashi in de bovenste laag van de bodem met een ploeg of cultivator. Hier zal het dienen als voeding, vocht vasthouden en bodemleven stimuleren. We doen regelmatig een test om te controleren wat het resultaat is voor de bodemgezondheid en passen aan waar nodig.

Bokashi ook kleinschalig maken in je eigen keuken?

Veelgestelde vragen

  • Welke soorten organisch afval kunnen in de keuken worden gebruikt voor het maken van Bokashi?

    Bijna alle soorten organisch afval kunnen worden gebruikt voor keukenbokashi, zoals keukenresten, groente- en fruitafval, koffiedik, en zelfs vlees- en zuivelproducten. Het is beter om deze materialen wat klein te maken/snijden om het fermentatieproces te bevorderen en het aanduwen in de keukenemmer makkelijker te maken.

  • Wat zijn enkele praktische tips voor het succesvol maken van Bokashi thuis?

    Bijna alle soorten organisch afval kunnen worden gebruikt voor Bokashi, zoals keukenresten, groente- en fruitafval, koffiedik, en zelfs vlees- en zuivelproducten. Het is belangrijk om deze materialen in kleine stukjes te snijden om het fermentatieproces te bevorderen.

  • Wat zijn de voordelen van het gebruik van Bokashi in de tuinbouw of bij het kweken van planten?

    Bijna alle soorten organisch afval kunnen worden gebruikt voor Bokashi, zoals keukenresten, groente- en fruitafval, koffiedik, en zelfs vlees- en zuivelproducten. Het is belangrijk om deze materialen in kleine stukjes te snijden om het fermentatieproces te bevorderen.

  • Wat is Bokashi en hoe verschilt het van traditioneel composteren?

    Eigenlijk kun je bokashi en compost niet met elkaar vergelijken als materiaal en wat het voor de bodem doet.

    De vergelijking hieronder  wordt gedaan op basis van het proces waarmee de producten gemaakt worden/ontstaan.

    Bokashi – Fermentatie Compost – Composteren
    koud composteren warm composteren
    zonder zuurstof met zuurstof
    < 40 °C tot 60-70 °C
    rijping verbranding
    behoud van massa massaverlies tot ±50%
    behoud energie (koud / > koolstof) energieverlies (warm / < koolstof)
    nagenoeg geen CO2- uitstoot veel CO2-uitstoot (± 2/3 deel)
    voedingsstoffen komen vrij schadelijke stoffen (methaan, ammoniak)
    stikstof blijft zitten

     

  • Hoe verloopt het fermentatieproces bij Bokashi in de keukenemmer en hoe lang duurt het?

    Bijna alle soorten organisch afval kunnen worden gebruikt voor Bokashi, zoals keukenresten, groente- en fruitafval, koffiedik, en zelfs vlees- en zuivelproducten. Het is belangrijk om deze materialen in kleine stukjes te snijden om het fermentatieproces te bevorderen.

Wil jij samen sparren met Philippe?

Of je nou op zoek bent naar antwoorden op je vragen of wil je gewoon even sparren over wat ideeën, Philippe nodigt je uit om contact op te nemen via onderstaande gegevens. Samen aan de slag voor een gezonde bodem.

Neem contact op met Philippe